Nga: Naun Kule
***
DY HERONJTE E FLAMURIT PERMES MYZEQESE…
(Plaku i “zymte” ne udhen e fatit…)
-Dy nentori i vitit 1912-te ishte dite e shtune- shkruante nje gazete e Stambollit. Ishte dita kur diplomati dhe deputeti, Ismail beu, me nje “torbe” enderrash dhe projektesh, po nisej per ne Shqiperi.
-2 nentor, 1912, I.Qemali udheton Stamboll-Bukuresht
Ketu e pret ambasadori i Austrise.
-5 nentor, 1912, udheton Bukuresht-Vjene.
-10 nentor, I.Qemali flet me ambasadorin e Anglise ne Vjene
-12 nentor, udheton Vjene-Budapest
-19 nentor, 1912; udheton Budapest-Trieste-Durres.
(…Ne Trieste bleme ca thase me xhephane dhe fisheke… )
-21 nentor, 1912, I.Qemali zbriti ne Durres
-22 nentor, I.Qemali foli para popullit te Durresit
(…Ta shpallim Pavaresine pa hyre serbet ne Durres, as greket ne Vlore. Dhespoti grek i Durresit Jakovi, nuk lejoi ngritjen e Flamurit)
-23 nentor, e shtune; para hotelit ku bujti I.Qemali ne Durres, ishin shume njerez, mbi 20 kuaj,nje qerre me buaj mbuluar me rrogaz
Tek hyrja, sollen nje kal gri, lare e krehur per bukuri. Hipi I.Qemali
-Udhetuan Durres-Gose. Ketu Nebi Sefa i solli Urdherarrestin. Redifet osmane e prisnin I.beun ne Lushnje……
Kthyen per ne Çerme dhe bujten tek bejleret Biçaku.
-24 nentor, 1912, e diel, udhetuan Çerme-Libofshe.
Fjeten ne konaket e Nedin bej Leskovikut, ne Libofshe.
-25 nentor, e hene, udhetuan Libofshe-Petove. Ketu kaluan lunin Seman me lundren e Petoves. Drekuan tek Vrionet ne Fier.
-25 nentor, 1912, udhetuan Fier-Vlore, mberriten rreth ores 21oo.
-26,27 nentor, 1912, priten delegatet dhe pergatiten ditefesten.
-28 nentor, 1912, Ismail bej Qemali, shpalli Pavaresine e Shqiperise.
Isa Boletini, po ashtu:
-21 nentor 1912, niset nga Dibra drejt Elbasanit me 104 kalores.
-22 nentor, Boletini me shoke udheton Elbasan-Belsh.
-25 nentor, udheton Belsh-Lushnje. (…Populli i Lushnjes se vogel, na priti me nderime te medha…Shtruan dreke per te gjithe ne dhe ushqim per kuajt. Na i kembyen kuajt e drobolisur deri edhe kepucet e grisura me te reja… Lushnja lajmoi telegrafisht Vloren dhe Elbasanin per mberritjen tone…Keshilli vendor kishte vendosur qe te bujtim nw fshatin Imesht (prane Bubullimes). Rreth 20 myzeqare te armatosur, prin karvanin e malesoreve nga Lushnja ne Imshte.
-26 nentor 1912, Isa Boletini dhe trimat e tij udhetuan per Fier.
Drekuan tek Vrionet dhe njoftuan I.Qemalin qe ta shpallte Pavaresine edhe ne emer te tyre qe po mberrinin.
…Nga kujtimet e vet heroit, I.Qemalit, per myzeqaret:
“…Udherrefenjesit kembeholle me opinga prej lekure bualli, ishin njerez qe leviznin plot shkathtesi, sikur te vallezonin…Keta i njihnin mire shtigjet, ngecjet, baltovinat dhe kalimet e sigurta. Keta dinin mire ta udhehiqnin udhetarin ne kohe duke llogaritur sakt vonesat qe sillte moti i lig dhe kurthet e tjera te udhes…”
Kujton shoqeruesi i I.Qemalit, Dhimiter Zografi:
“…Tere ato dite binte shiu rrebesh. Qendruam nje nate ne Çerme, ne Çifligun e Dervish bej Biçakut, dhe naten tjater ne Libofshe, ne konaket e Nedin bej Leskovikut…Kur duallme ne Durres ishin 40-50 shpirt. Tuke shkuar neper fushe te Muzeqese, u beme qindra, te gjithe te armatosur me malihere…”
Pikerisht keta “kembeholle me opinga lekur bualli” e mbrojten I.Qemalin, e siguruan, e priten dhe e percollen duke e udhehequr ne shtegun e sigurte,(siç shkruan vet I.Qemali), permes fshatrave te anes perendimore te kodrave te Ardenices, ne Çerme-Shen e Premte-Kryekuq-Kamenice-Mizw-Zharrnec–Gur-Babunje-Gungas-Gogolas-Vanar-Libofshe; te gjithe fshatra rreze kodrave perendimore te Ardenices.
…..Pikwrisht ne kete dimer te eger dhe fatbardhe, Myzeqeja dhe myzeqaret behen jo vetem Udhekalimi drejt Pavaresise kombetare por edhe nje Urelidhjjeje mes Kosoves dhe viseve te tjera te Shqiperise, perfaqesuar trimerisht nga dy burrat e Flamurit, I.Qemli dhe I.Boletini…
…Mirepo, ne pesedhjete vjetet e pasluftes se Dyte, asnje fjale nuk u shkrua per keto akte trimerore te myzeqareve. Asnje fjale per mikprites e atdhetare kontribues ne kesi prgkthesash te historise shqiptare….Asnje fjale nuk u shkrua per “hotelet luksoze” te dy qyteteve dhe tri fshatrave te Myzeqese (Lushnje-Fier-Libofshe-Imesht), ku heronjte tane te Flamurit, qe e bene Shqiperine, te mezimberritur e mbledhur nder to, bujten, drekun e darkuan te mirepritur dhe te mbrojtur me trimeri nga qindra banore te kesaj krahine te cilet, e shumuan dhe e siguruan karvanin e Pavaresise, nga…(40-50 shpirt qe duallme ne Durres… Tuke shkuar neper fushe Muzeqese, u beme disa qindra, te gjithe te armatosur me malihere..”
